Category: cursos

Gizartea

HIZLARIA

Elisabet Arrieta Aranguren

GAIA

Estado de Bienestar y Personas Mayores: un binomio actual

(Gazteleraz)

DATA

2025ko urriaren 28an

APUNTEAK

Deskargatu hemen

Elisabet Arrieta Aranguren

Soziologian lizentziatua eta Soziologian doktorea UPV-EHUn. Donostiako Gizarte Laneko Unibertsitate Eskolako irakasle gisa hasi zuen bere ibilbide profesionala. Urte horretatik aurrera, Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Hezkuntza, Filosofia eta Antropologia Fakultateko irakaslea izan zen, eta Garapen Komunitarioarekin, Herritarren Partaidetzarekin eta Bizikidetzarekin lotutako gaiak irakatsi zituen. Practicum eta Lankidetzako dekanordea, Gizarte Hezkuntzako Graduko koordinatzailea eta fakultate bereko Hezkuntzaren Teoria eta Historia Saileko zuzendaria.

Azken hamazazpi edizioetan, EHUko Adinekoei buruzko Udako Ikastaroen zuzendaria izan da.

Hainbat udal eta ikerketa-talderekin lankidetzan aritu da.

2024ko maiatzetik erretiratua, gaur egun Helduak Adi! Adinekoen Elkarteko kidea da.

 

 

Zientzia

HIZLARIA

Mikel Abadía Gutiérrez

GAIA

Eguzki- sistemako ilargiak

(Euskaraz)

DATA

2025ko urriaren 23an

APUNTEAK

Mikel Abadía Gutiérrez

Zientzialari zarauztar gazte honek Kimika Zientzietako lizentziatura du. Ondoren, Nanozientzietan masterra egin zuen, eta 2013-2017 aldian fisika-kimikako material konplexuetan doktoretza lortu zuen.
Tsukuba Unibertsitatean (Japonia) eta Hamburgoko Unibertsitatean (Alemaniako) egonaldiak egin ditu.

2018 – 2022 aldian, Eurekan, Zientzien Museoan, eduki zientifikoak garatzeko sailean lan egin zuen.

Gaur egun, Donostia International Physics Centerren (DIPC) ari da lanean, proiektu zientifikoen kudeatzaile gisa.

Gizartea

HIZLARIA

Ertzaintza

GAIA

Ciberseguridad

(Gasteleraz)

DATA

2025ko urriaren 21ean

APUNTEAK

Filosofia

HIZLARIA

Jesús Mª Múgica

GAIA

Sobre nuestra importante aportación a la sociedad

(Gazteleraz)

DATA

2025ko urriaren 16an

APUNTEAK

Deskargatu hemen

Jexuxmari Mujika Arakistain

Filosofian Lizenziatua Münster-ko (Alemania) Unibertsitatean, eta Geografia eta Historian UNEDen.

Filosofia eta Etikako irakasle jubilatu arte, Deustoko Unibertsitatean (Donostiako Campusean) eta Donostisko Santo Tomas Lizeoan.

EREIN argitaletxeko Administrazio Kontseiluko lehendakari.

ETB eta Euskadi Irratiko tertulietan kolaboratzaile.

Adinekoen Elkarte ezberdinetako formazio kurtsoetan kolaboratzaile.

Landu ohi ditudan gaiak: filosofiarekin  erlazionatutako gaiak, batik bat bere alderdi praktikoenarekin, Etikarekin,  zer ikusia dutenak.

Zergatia: Gizakiok, mendebaldean batez ere, bizi izan dugun progresoaren kontzeptu eta errealitateak, azken denboratan zurrunbilo batean sartuak ote gauden sentitzera eraman gaitu, eta etorkizunaz dugun ikuspegia baikor mantentzea zail egiten zaigu. Gertakizun berriak bata bestearen gainean datozkigu, eta teknologien garatze etengabekoak zaildu egiten digu, eta nola, gertatzen dena, gertatzen zaiguna, ulertzea, eta, ondorioz, gero eta zailago iruditzen zaigu geure bizitza eta geroa egoki bideratu ahal izatea.

Errealitate honek, guztiz berri zaizkigun kontzeptuetara jarri beharrak –intelijentzia artifiziala, transhumanismoa, giza espezie berria, etabar– gogoeta ausartari heltzera behartzen gaitu, adorea ez galtzera, eta geure kabuz pentsatzera eramango gaituen eta ekintzara bultzako digun guztiari heltzera.

Adinean aurrera goazenok ere behartzen gaitu, bai, ze guri geure geroa ezik gure ondorengoena ere interesatzen zaigu; gizateriarena, oro har. Bereziki behartzen gaituela ere esango nuke, ze  gure bizitzan bildu ahal izan dugun esperientzia guztiak irakatsi digunaz balia bai gaitezke eerantzunak ematerakoan, eta hori ez daiteke alferrik galdu.

Bizi behar izan ditugun aldaketa gero eta bizkorragoak, gaur ezagutzen ari garenak eta bihar ezagutuko ditugunak ulertu nahiak eta beharrak, eduki izan ditugun eta dauzkagun errealitatearen ikuspegi eta honi buruzko kontzeptu eta balioak birpentsatzera eraman behar gaitu. Nola ulertu gaur, humanismoa, aurrerapena, bakea, bizikidetza, libertatea, berdintasuna, indibidualitatea, lehia, tolerantzia, errespetoa, barkazioa, sexoa eta jeneroa, arriskua, heziketa, …; nola ulertu ere, geure bizitza soziala bideratzeko beharrezko ditugun erakundeak: familia, erakunde politiko eta zibilak, hezkuntza erakundeak, zaintza erakundeak, etabar.

Eginkizun honetan laguntzea da filosofiaren egitekoa. Filosofiak norberarekin hitz egitea dakar, beldurra gaindituz norberaren egiazko intimitateraino sartzea. Elkarrizketa hau, baina, besteekin batera bakarrik egin daiteke, besteen laguntzarekin, besteengandik gogoz eta nortasunez jasotako hitzen bidez.

“Bestek pentsa gaitzaten nahi ez badugu, geuk pentsatu behar dugu”. Hemen dago koska: asuntoa ez dela bizitzagandik zer espero dugun, bizitzak guregandik zer espero dezakeen baino.

Literatura

HIZLARIA

Aingeru Epaltza

GAIA

Nobela beltza gero eta kolore gahiagoko paisaian

(Euskaraz)

DATA

2025ko urriaren 14an

APUNTEAK

Deskargatu hemen

Aingeru Epaltza

Kazetaritzan lizentziatua da. Hainbat komunikabidetan lan egin ondoren (Deia, Euskal Telebista, Navarra Hoy), euskara-itzultzaile lanetan hasi zen Nafarroako Gobernuan. Beste argitalpen batzuekin ere kolaboratu du, hala nola Diario de Noticias, Argia eta Nabarra argitalpenekin.

Idazle gisa egin zituen lehen lanak Korrok fanzinean argitaratu zituen 1984 eta 1989 artean. 1990ean Nafarroako Ikastolen Federazioko lehendakari hautatu zuten. Urte berean Rikardo Arregui kazetaritza saria jaso zuen. Hasieran antzezlan bat (Mugetan Irri, euskaraz: «Barre Mugetan», 1984) eta poema-liburu bat (Ahur taupada geldoak, euskaraz: «Palpitaciones lentas» 1985) argitaratu zituen arren, gero narratiba hau argitaratzen hasi zen: Sasiak ere begiak baditik (eus: Zuhaixkek ere begiak dituzte. 1986), Garretatik erauzitakoak (eus: Extrido de las llamas 1989), Ur uherrak (eus: Uholdeak. 1993), Lur zabaletan (eus: Lur zabaletan. 1994) eta Tigre ehizan (eus: Tigrearen ehiza, gaztelaniaz Cazadores de tigres bezala argitaratua. (1996). Eleberri labur honekin Euskadi Literatura Saria irabazi zuen 1997an. Nafarroako Euskararen Kontseiluko ordezkaria izan zen, baina 1999an kargua utzi zuen, Nafarroako Gobernuaren euskararekiko politikarekin desadostasunak zituelako.

1999an Joseba Jaka beka irabazi zuen, eta horri esker 2000. urtean Rock ‘n’ roll argitaratu zuen. 2006 eta 2013 artean «El Reino y la Fe» trilogia argitaratu zuen (euskaraz: Erresuma eta fedea), XVI. eta XVII. mendeetan girotua: Mailuaren odola (2006), gaztelaniaz Casa de Bastardos bezala argitaratua; Izan bainintzen Nafarroako errege (2009), gaztelaniaz Yo, que fui rey de Navarra bezala argitaratua; eta Gure Jerusalem galdua (2013), gaztelaniaz Nuestra Jerusalem perdida bezala argitaratua. 2007an Bezperaren bezpera ere argitaratu zuen, euskal harremanei buruzko saiakera.

Zuzenbidea, Ekonomia eta Gizartea

HIZLARIA

Juan José Alvarez

GAIA

¿Crisis de la democracia o crisis del buen gobierno?

(Gazteleraz)

DATA

2025eko urriaren 9an

APUNTEAK

Juan José Alvarez.

Legelaria eta Zuzenbideko katedraduna. Zumaian jaioa, 1964ko maiatzaren 11n.

Zuzenbidean doktoratu zen 1993an, Los Foros de competencia judicial internacional en materia marítima tesiarekin. Aurrean dauden arau-blokeen arteko harremanen azterketa, doktoregoko aparteko saria, Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Gobernu Batzordeak emana.

EHUko Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko katedraduna 2001. urtetik. UNEDek Bergaran duen ikastetxeko zuzendari akademikoa izan da 1996tik 2010era bitartean, eta jarduera zabala garatu du ikastaroen zuzendari eta hizlari gisa estatuko eta nazioarteko konferentzietan.

Era berean, Eusko Ikaskuntzaren jarduera juridikoak koordinatu ditu, mugaz gaindiko eremu hispano-frantsesari dagokionez, eta 2004 eta 2010 artean Eusko Ikuntzaren Asmoz Fundazioaren patronatuko kide izan zen. Europako Mugimenduaren Euskal Kontseiluko idazkari nagusia (2003-2010), 2010eko irailetik Gobernantza Demokratikoaren Institutuko (Globernance) idazkaria eta Hispano-Frantziaren Mugaz Gaindiko Behatoki Juridikoko Batzorde Akademikoko kidea da, besteak beste.

Itsas zuzenbidean, nazioarteko merkataritzaren zuzenbidean eta eskualdeen arteko zuzenbidean hainbat monografiaren egilea.

Gainera, egilekidea da eta hainbat artikulu argitaratu ditu aldizkari espezializatuetan.

Irakaskuntza- eta ikerketa-jardueraz gain, jardunean aritu da abokatu gisa, eta XEY (1987-1996) eta OTEIC (1996-1997) enpresa-taldeetako aholkulari juridikoa ere izan da, bai eta Cuatrecasas abokatuen bulegoko kanpo-aholkularia ere. Eta, bestalde, legegintza-proiektuak prestatzen parte hartu du: Euskal Zuzenbide Zibilaren Legearen aurreproiektua eta Euskal Autonomia Erkidegoko Foru Zuzenbide Zibilaren 3/92 Legearen erreforma.

Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Humanitate, Kultura, Arte eta Gizarte Zientzien saria jaso zuen 2015ean.

Aldizkako argitalpenak idazteko hainbat kontseilutako kidea, hala nola Itsas Zuzenbideko urtekaria, Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko Espainiako urtekaria, Eurobask, lurreko, itsasoko, aireko eta multimodaleko garraioaren zuzenbideko aldizkaria eta Zuzenbidearen Euskal Akademiaren buletina.

Zientzia

HIZLARIAK

Pedro Miguel Etxenike eta Yanko Iruin

GAIA

El secreto de la naturaleza

(Gazteleraz)

DATA

2025ko urriaren 7an

APUNTEAK

Pedro Miguel Etxenike Landiribar

Pedro Etxenike izenez ere ezaguna, egoera solidoko fisikan espezializatutako euskal zientzialaria da.

Egungo posizioa:
Materia Kondentsatuko Fisikako katedraduna, UPV/EHU (1988-)
Donostia International Physics Center (DIPC) presidentea (1999-)
BERC-MPCko (Material Physics Center) Bazkideen Batzordeko Presidentea (2009-)
Jakiundeko ohorezko lehendakaria. Zientzia, Arte eta Letren Akademia (2012-)

Titulu akademikoak:
Fisika Zientzietan lizentziatua. Nafarroako Unibertsitatea (1972)
Philosophical Doktorea (Ph. D). Cambridge-ko Unibertsitatea (U.K.) (1976)
Fisika Zientzietan doktorea. Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa (1977)
Science doktorea (Sc. D.) University of Cambridge (1998)
Honoris Causa doktorea Valladolideko Unibertsitatean (2000), Nafarroako Unibertsitate Publikoa-NUPen (2008), Madrilgo Konplutentsean (2013), Finlandiako Aalton (2016) eta Santo Domingoko Amerika Autonomoko Primadan (2017)

Aurreko beste lanpostu batzuk:
Estatu Solidoko Fisikako katedraduna. Bartzelonako Unibertsitatea (1978-1980)
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburua (1980-1983)
Hezkuntza eta Kultura sailburua eta Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea (1983-1984)
Cambridgeko Unibertsitateko (U.K.) Cavendish Laboratoryko irakasle bisitaria (1984-1986)
Kontseilu Zientifikoko kidea. BBV Fundazioa (1990-2009)
Hiru Aldeko Batzordeko kidea (1996-2015)
CSIC-UPV/EHUko Zentro Mistoko zuzendaria (1999-2001)
IDOMeko kontseilaria (2000-2009)
Ikerketa Zientifikoen Goi Kontseiluaren Kontseilu Errektoreko kidea (CSIC) (2001-2007)
CIC Nanoguneko presidentea (2006-2019)
Jakiundeko lehendakaria. Zientzia, Arte eta Letren Akademia (2007-2012)
Innobasque presidenteordea (2008-2012)
IkerChem-eko kontseilaria (2011-2014)
Euskampus Fundazioko lehendakariordea (2011-2019)
Donostia Hiriko Gizarte Kontseiluko presidentea (2015-2019)

Lanbide-jarduerak:
Oviedoko Unibertsitateko Bikaintasun Campuseko Nazioarteko Aholku Batzordeko kidea (2010-)
Graphenea SAko kontseilaria (2011-)
EDP Fundazioaren Patronatuko kidea (2016-)

Goraipamenak eta sariak:
Lizentziaturako Sari Berezia, Karrera Amaierako Sari Nazionala eta Doktorego Sari Berezia
Overseas Fellow del Churchill College, Cambridge, Ingalaterra (1985)
Fellow, Amerikako Fisika Elkartekoa (FAPS) (1990)
Xabier Maria de Munibe Saria (1996)
“Dupont” Saria (1996) Ikerkuntzako Euskadi Saria (1996)
Kulturaren Vianako Printzea Saria (1997)
Euskal Herriko Unibertsitatearen urrezko domina. (1998)
Izaba hiriko seme kutuna. (1998)
Alfontso X.a Jakitunaren Gurutze Handia (1998)
Ikerketa Zientifiko Teknikoko Asturiasko Printzea Saria (1998)
Max Planck Physics Prize (1998)
Urteko Euskaldun Unibertsala (1998)
Donostia Hiriko Urrezko Domina (2000)
Fellow, Zientziaren Aurrerapenerako Amerikako Elkartearena (FAAAS) (2001)
Iberdrola Zientzia eta Teknologia Saria (2002)
Espainiako Fisikako Errege Elkartearen urrezko domina (2003)
Manuel de Irujo saria. Irujo Etxea Fundazioa. Lizarra. (2003)
Blas Cabrera Sari Nazionala Materialen eta Lurraren Zientzia Fisikoetan (2005)
Gipuzkoako urrezko domina (2006)
Foreign Member of the Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique (2009)
Komunikazio Zientifiko-teknikoko Manel Xifra i Boada saria (2010)
Sabino Arana Saria (2011)
Ikerketa Zientifiko eta Teknikoko Asturiasko Printzea Sarien Epaimahaiko kidea (2006-2012)
Ikerketa Zientifiko eta Teknikoko Asturiasko Printzea Sarien epaimahaiburua (2012)
Liberpress Camins Saria (2012)
Donostiako Ohorezko Enbaxadorea (2012-)
Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Errege Akademiako euskaltzain numerarioa (RAC) (2014)
Nafarroako Urrezko Domina (2016)
EPS (European Physical Society) elkarteko ohorezko kidea (2018)

Hitzaldiak, mintegiak eta argitalpenak:
Nazioarteko ehun kongresu baino gehiagotan osoko hitzaldiak eta gonbidatu moduan eman ditu.
Mintegiak eman ditu ikastetxe askotan.

 

Juan J. (Yanko) Iruin (Donostia, 1952)

Zientzia Kimikoetan lizentziaduna da Zaragozako Unibertsitatean, eta doktorea UPV/EHUn. 1991tik erretiroa hartu zuen arte, 2016ko irailean, Kimika Fisikoko katedraduna izan da UPV/EHUko Gipuzkoako Campuseko Kimika Fakultatean.

19 doktore-tesi zuzendu ditu eta 132 SCI artikulu argitaratu, guztiak polimeroen (plastikoen) zientzia eta aplikazioei buruzkoak. Gai berari buruzko bi libururen egilea ere bada. American Chemical Society eta Espainiako Kimikako Errege Elkarteko kidea da. Material Polimerikoen Institutuko sortzaileetako bat eta zuzendariordea izan da (1999-2013), Espainiako Kimikako Errege Elkarteko Polimeroen Talde Espezializatuko presidentea (1992-1996), UPV/EHUko Ikerketa Batzordeko kidea (1999-2002) eta Inasmet-eko Patronatuko kidea (gaur egun Tecnalia) (2006-2011).

Azken 15 urteetan, bere bizitza akademikoarekin batera, hainbat jarduera egin ditu zientzia-dibulgatzaile gisa, eta hitzaldiak eman ditu unibertsitateetan, erakundeetan, udako ikastaroetan, kultura-elkarteetan edo enpresaburuen elkarteetan. 2006tik ‘El Blog del Búho’ argitaratzen du, kimikaren dibulgazioari buruzkoa, eta ‘Naukas’ ekin kolaboratu du.