Category: Hego Amerikako Literatura

Zientzia

IRAKASLEA

Inma Muguerza

GAIAK

Lurpeko urak, ikusten ez dugun ura

 

(Gasteleraz)

DATA

2025ko maiatzaren 29an

APUNTEAK

Inma Muguerza

Hidrogeologoa (lurpeko urak aztertzen eta ikertzen espezializatutako geologoa). Hainbat urtez lurpeko urak eta lurzoru kutsatuak ikertzen aritu da. Lurpea Garbi irabazi asmorik gabeko elkarteko kidea, Tolosaldean zaborra duten kobazuloak detektatzen eta garbitzen dituena. Lurraren Zientzien dibulgatzailea, oro har, eta lurpeko urena, bereziki. Ikasketa Geobiologikoen Elkarteko (GEA) irakaslea. Gaur egun, Euskal Herriko Unibertsitateko Geologia Saileko ikertzaileetako bat da.

Dibulgaziorako duen zaletasunak lurpeko uren balioa eta garrantzia gizartean zabaltzera eramaten du, bisita gidatuak eginez, hitzaldiak emanez eta eduki didaktikoak sortuz.

Geologia

IRAKASLEA

Arantxa Aramburu

GAIAK

Biharko klima (ez)aurreikusgarria

Geologian zimurra ederra ere bada

 

(Gasteleraz)

DATAK

2025ko martxoaren 11 eta 18an

Arantxa Aramburu

Geologoa eta EHUko Geologia Saileko irakaslea da 1992tik. Bere ikerketak, arroka sedimentarioetan erregistratutako historia geologikoak deszifratzean zentratua, duela milioika urteko paisaia subactual zein iragan urrunekoa interpretatzea du helburu. Kareharrien eraketa itsaso kretazikoetan eta ondorengo karstifikazioa bere ikerketaren ildo nagusietako bat da, itsaso tropikaletatik glaziararteko erregistro paleoklimatikoetara pasatuz.

Geologia gizartera hurbiltzeko ahaleginean, “Hiriko” geologiara begiratzea aldarrikatzen du, hainbat eraikinetan erabiltzen diren harrien bidez, bai eraikitzeko, bai apaintzeko.

Zientziaz ari gara

IRAKASLEA

Fernando Cossio

GAIA

Zientziaz ari gara

(Gasteleraz)

DATAK

2025ko urtarrilaren 9 eta 16an

APUNTEAK

 

Fernando Cossio

Ikerbasque-ko Zuzendari Zientifikoa
Zaragozako Unibertsitatetik (1982tatik) CC Kimiketako lizentziaduna. UPV/EHU-agatik (1986gatik) CC Kimiketako doktorea. Kimika Organikoko UPV/EHU-ko Katedraduna.

Kimika / Kimika Fakultateak (1999-2001) Fakultateko eta Ikerketako eta UPV/EHU-aren (2001-2003ren) Nazioarteko Erlazioetako Errektoreordeko Dekanoa izan da.

2009tik Ikerbasque-ko Zuzendari Zientifikoa, zientziaren aurrerapenerako euskal Fundazioko, da. Nazioarteko 230 argitalpenen, nazioarteko 11 asmaketa-patenteren eta 5 libururen egilea. Sariak eta bereizketa nabarmenagoak: Almirall de la Sociedad Española de Química Terapéutica saria (1987), Euskoiker Saria (2005), Medalla Ignacio Rivas de la Real Sociedad Española de Química (2011), Janssen-Cilag España de la Real Sociedad Española de Química Ikerketa-Saria (2013).

Fisika

IRAKASLEA

Pedro Miguel Etxenike

GAIAK

Oppenheimer, zientziaren dilema
Nanoteknologia, txikiaren xarma

(Gazteleraz)

DATAK

2024ko urriaren 1 eta 8an

APUNTEAK

Oppenheimer, zientziaren dilema

Nanotecnologia, txikiaren xarma: Tamaina dela-eta, ikasgelan eskatu nahi duenak

Pedro Miguel Etxenike Landiribar

Pedro Etxenike izenez ere ezaguna, egoera solidoko fisikan espezializatutako euskal zientzialaria da.

Egungo posizioa:
Materia Kondentsatuko Fisikako katedraduna, UPV/EHU (1988-)
Donostia International Physics Center (DIPC) presidentea (1999-)
BERC-MPCko (Material Physics Center) Bazkideen Batzordeko Presidentea (2009-)
Jakiundeko ohorezko lehendakaria. Zientzia, Arte eta Letren Akademia (2012-)

Titulu akademikoak:
Fisika Zientzietan lizentziatua. Nafarroako Unibertsitatea (1972)
Philosophical Doktorea (Ph. D). Cambridge-ko Unibertsitatea (U.K.) (1976)
Fisika Zientzietan doktorea. Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa (1977)
Science doktorea (Sc. D.) University of Cambridge (1998)
Honoris Causa doktorea Valladolideko Unibertsitatean (2000), Nafarroako Unibertsitate Publikoa-NUPen (2008), Madrilgo Konplutentsean (2013), Finlandiako Aalton (2016) eta Santo Domingoko Amerika Autonomoko Primadan (2017)

Aurreko beste lanpostu batzuk:
Estatu Solidoko Fisikako katedraduna. Bartzelonako Unibertsitatea (1978-1980)
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburua (1980-1983)
Hezkuntza eta Kultura sailburua eta Eusko Jaurlaritzaren bozeramailea (1983-1984)
Cambridgeko Unibertsitateko (U.K.) Cavendish Laboratoryko irakasle bisitaria (1984-1986)
Kontseilu Zientifikoko kidea. BBV Fundazioa (1990-2009)
Hiru Aldeko Batzordeko kidea (1996-2015)
CSIC-UPV/EHUko Zentro Mistoko zuzendaria (1999-2001)
IDOMeko kontseilaria (2000-2009)
Ikerketa Zientifikoen Goi Kontseiluaren Kontseilu Errektoreko kidea (CSIC) (2001-2007)
CIC Nanoguneko presidentea (2006-2019)
Jakiundeko lehendakaria. Zientzia, Arte eta Letren Akademia (2007-2012)
Innobasque presidenteordea (2008-2012)
IkerChem-eko kontseilaria (2011-2014)
Euskampus Fundazioko lehendakariordea (2011-2019)
Donostia Hiriko Gizarte Kontseiluko presidentea (2015-2019)

Lanbide-jarduerak:
Oviedoko Unibertsitateko Bikaintasun Campuseko Nazioarteko Aholku Batzordeko kidea (2010-)
Graphenea SAko kontseilaria (2011-)
EDP Fundazioaren Patronatuko kidea (2016-)

Goraipamenak eta sariak:
Lizentziaturako Sari Berezia, Karrera Amaierako Sari Nazionala eta Doktorego Sari Berezia
Overseas Fellow del Churchill College, Cambridge, Ingalaterra (1985)
Fellow, Amerikako Fisika Elkartekoa (FAPS) (1990)
Xabier Maria de Munibe Saria (1996)
“Dupont” Saria (1996) Ikerkuntzako Euskadi Saria (1996)
Kulturaren Vianako Printzea Saria (1997)
Euskal Herriko Unibertsitatearen urrezko domina. (1998)
Izaba hiriko seme kutuna. (1998)
Alfontso X.a Jakitunaren Gurutze Handia (1998)
Ikerketa Zientifiko Teknikoko Asturiasko Printzea Saria (1998)
Max Planck Physics Prize (1998)
Urteko Euskaldun Unibertsala (1998)
Donostia Hiriko Urrezko Domina (2000)
Fellow, Zientziaren Aurrerapenerako Amerikako Elkartearena (FAAAS) (2001)
Iberdrola Zientzia eta Teknologia Saria (2002)
Espainiako Fisikako Errege Elkartearen urrezko domina (2003)
Manuel de Irujo saria. Irujo Etxea Fundazioa. Lizarra. (2003)
Blas Cabrera Sari Nazionala Materialen eta Lurraren Zientzia Fisikoetan (2005)
Gipuzkoako urrezko domina (2006)
Foreign Member of the Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique (2009)
Komunikazio Zientifiko-teknikoko Manel Xifra i Boada saria (2010)
Sabino Arana Saria (2011)
Ikerketa Zientifiko eta Teknikoko Asturiasko Printzea Sarien Epaimahaiko kidea (2006-2012)
Ikerketa Zientifiko eta Teknikoko Asturiasko Printzea Sarien epaimahaiburua (2012)
Liberpress Camins Saria (2012)
Donostiako Ohorezko Enbaxadorea (2012-)
Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Errege Akademiako euskaltzain numerarioa (RAC) (2014)
Nafarroako Urrezko Domina (2016)
EPS (European Physical Society) elkarteko ohorezko kidea (2018)

Hitzaldiak, mintegiak eta argitalpenak:
Nazioarteko ehun kongresu baino gehiagotan osoko hitzaldiak eta gonbidatu moduan eman ditu.
Mintegiak eman ditu ikastetxe askotan.